Een zaak van respect

Wat doe je als buitenstaander als je iemand met een beperking ziet sukkelen met de toegankelijkheid van een gebouw?  Help je een handje? Bied je je verontschuldigingen aan – ook al is het niet jouw schuld? Of kijk je gewoon de andere kant op?

Een prachtig gezelschap

Een aantal jaren geleden organiseerde ik het Vakantiesalon van Brussel in Brussels Expo. We hadden een fijne primeur: 15 gespecialiseerde organisaties stonden er broederlijk bij elkaar en boden voor het eerst reisformules aan voor mensen met een fysieke of geestelijke beperking. Een prachtig gezelschap was het, zonder taalbarrières, van verschillende politieke en levensbeschouwelijke achtergronden.

De eerste dag was voor hen een voltreffer geweest. Terwijl de laatste bezoekers de weg zochten naar de uitgang, knalden de eerste kurken en gingen er hapjes rond voor de avondreceptie.

Ik voelde me een beetje op een wolk, gelukkig met hun succes, en trots om dit inspirerende gezelschap op het evenement te gast te hebben. Ik liet de exposanten en hun genodigden verder aan hun feestje en wandelde door de kille avond naar het secretariaat, om met mijn team wat lopende zaken te bespreken.

Gevecht aan de uitgang

Toen zag ik ze, een groepje mensen aan één van de uitgangspoorten, in het halfdonker. Waarom stonden ze daar zo op een hoopje? Wat was dat geroep en getier? Was er een gevecht aan de gang? Gespannen liep ik er naartoe.

Het was een groep die op de receptie was geweest: rolstoelgebruikers, familie en vrienden. Ze stonden geblokkeerd voor de draaihekken. Geen gevecht dus, toch niet met elkaar. Wel met de uitgang, die genadeloos dicht bleef.

Op twee benen

Je kent ze wel, die metalen draaidingen, die in één richting bewegen en telkens één persoon doorlaten. Correctie. Ze laten één persoon door die op twee benen staat en vlot met het hek in de kleine ruimte kan meedraaien. Ben je met een kinderkoets, looprek of rolstoel, kan je het vergeten.

Razend waren ze, deze bezoekers. Vooral een oudere man in een rolstoel.

Ze hadden al kilometers afgelegd, zei hij, op zoek naar een uitgang waar zij door konden. Hij weende niet, maar er stonden tranen in zijn ogen. “Overal stonden er van die ellendige tourniquets. Wij zijn hier gevangen als beesten! Het is een schandaal!”, brieste hij.

Als ik eerlijk was…

Met mijn badge deed ik de poort snel open. Maar ik hield ze toch even tegen. Ik verontschuldigde me en zei dat het mijn fout was. Ik had de bewakers aan de uitgang gevraagd om tot anderhalf uur na sluitingstijd op post te blijven, om de poort naast die ellendige draaimolen te openen. En dat was net niet lang genoeg geweest. Maar als ik eerlijk was, moest ik toegeven dat ik gewoon niet had ingezien dat dit een probleem kon zijn voor deze mensen.

Gelukkig waardeerde de oudere man mijn oprechte excuses, en kalmeerde hij. Maar bij mij bleef het ‘steken’. Nu nog denk ik er af en toe eens aan terug. En dan zie ik die man weer voor mij, de boosheid en moedeloosheid in zijn ogen.

campagnebeeld van mensen met een beperking zijn gewoon mensen

Een zaak van respect

Het is natuurlijk een kwestie van budgetten, praktische bezwaren, organisatie, communicatie, en ga zo maar door. Maar het is nog meer een zaak van inleven, de situatie van de andere proberen te begrijpen en er respect voor opbrengen. Misschien ook door advies te vragen, zodat je beter begrijpt waar de moeilijkheden écht liggen… Dat zou elke architect moeten doen, elke ontwerper, elke beleidsmaker.

Daarbij is het ook belangrijk om te bedenken dat mensen met een handicap ook ‘gewoon mensen’ zijn. Gelukkig keek ik naar die man als naar een persoon, die terecht boos was. Niet naar zijn handicap. Ik toonde begrip voor zijn situatie, en gaf mijn fout toe. En dat maakte al veel goed.

Toegankelijkheid is een basisrecht. Pas als je zelf moeilijk te been bent, besef je hoe moeilijk trappen kunnen zijn. Pas als je in een rolstoel zit, vind je een draaihek een onding waar je nooit voorbij raakt. Maar de grootste poort die we moeten openen is die van het respect voor de ander, van begrip voor elkaars situatie. Dan staan (of zitten) we al een hele stap dichter bij oplossingen die werken voor iedereen.

Heb jij ook een verhaal dat je wil delen met de lezers van rolmodel? Stuur dan snel een mailtje naar redactie@rolmodel.be!