Openbare gebouwen scoren vaak hoog op mate van on-toegankelijkheid. En dan niet alleen oude gebouwen, daar valt het meestal nog wel mee, die hebben vaak allerlei aanpassingen gekregen. Maar je zou eens moeten kijken naar hoe toegankelijk nieuwe openbare gebouwen eigenlijk zijn. De gebouwen waar moderne architecten recentelijk over na hebben mogen denken. Gaat functionaliteit voor schoonheid of andersom? Kan toegankelijk tegelijkertijd ook mooi zijn?
De afgrond in
Een paar jaar geleden kwam ik in een nagelnieuw theater. Als openbaar gebouw was het zoals vereist speciaal toegankelijk gemaakt voor mensen met een beperking. Nieuwsgierig toog ik erheen.
Gewapend met mijn gebloemde wandelstok liep ik het schuine gedeelte op bij de ingang. De trap met hoge, smalle treetjes liet ik links liggen. Ik had direct medelijden met rolstoelers die hier in hun eentje kwamen. Het talud was zo steil dat je er wel een hulpmotor bij kon gebruiken.
Eenmaal binnen keek ik nieuwsgierig rond. Plots stond ik voor een soort afgrond: een gigantisch diepe, brede trap. Wat was daar beneden? “Nu niet wiebelig worden” dacht ik, “niet wiebelig worden”. In de diepte lag de garderobe. Hoe moest ik daar komen? Nergens een lift te bekennen. Met mijn wankele tred durfde ik deze uitdaging naar de diepte niet aan…
Bezoekertje pesten
Dan maar een drankje. Ik zocht een leuk tafeltje in de foyer. Maar het leek erop alsof ze ‘bezoekertje pesten’ aan het spelen waren. Want alle tafels, ja werkelijk álle tafels, stonden op een houten verhoging van een centimeter of 15. Een soort podium ja, ik zag de link met theater wel…
Was dit serieus? vroeg ik me af. Of alleen voor de opening?
Het bleek serieus te zijn bedacht door iemand en een hele commissie had dit goedgekeurd. Welke interieurarchitect haalt zoiets in godsnaam in z’n hoofd? Bedenken tot daar aan toe, maar ook nog uitvoeren, dit kon toch niet waar zijn? De mensen aan de tafeltjes zag ik regelmatig achterom kijken. Voor je ’t weet schoof je met je stoelpoten van dat minipodium af. Lekker ontspannen, zo’n avondje uit…
Toegankelijk vol obstakels
Was dit de moderne invulling van het begrip toegankelijk? De architect van dit theatergedrocht moest mensen met een beperking wel haten. Of anders mensen in het algemeen wel…
Aan werkelijk álles was gedacht: een steile opgang bij de entree, lift goed verstopt, zitjes uitsluitend op houten verhogingen, uitstekende hoeken waar je lelijk over kunt vallen (wat ook gebeurde), garderobe in de kelder, brede diepe trap zonder goede houvast vlakbij de ingang, schuifdeuren die niet open willen, onvindbare en onbereikbare toiletten in de kelder.
Een gebouw vol obstakels zogenaamd ‘speciaal’ toegankelijk voor jou en mij. Ik zou de bedenkers van dit gebouw een heerlijk dagje in dit gebouw willen toewensen. Per rolstoel welteverstaan! Ik ben benieuwd naar hun ervaringen.
